Luisteren moet je leren: 5 fases van een slimme luisteropdracht

Klassieke luisteropdrachten zijn vaak de grootste nachtmerrie van leerlingen. Hoe komt dat? En wat kunnen we doen om daar verandering in te brengen? in dit artikel uit 'Klasse' komen we het allemaal te weten.

Het artikel

Volgens het artikel zijn traditionele luistertests ineffectief. Leerlingen krijgen vaak geen duidelijke luisterdoelen en moeten alles onthouden, wat leidt tot frustratie en weinig effect. Luistervaardigheid moet meer worden geoefend, en bovendien is luisteren een actieve vaardigheid. Het gaat om interactie met de inhoud, zoals het beoordelen van relevantie en betrouwbaarheid. Samenwerkend leren kan helpen, maar vereist goede begeleiding.

Luister- en leesstrategieën zijn vergelijkbaar, zoals het herkennen van structuur en woordenschatgebruik. Toch is luisteren vluchtiger en vraagt het om meer onmiddellijke verwerking. 

Het is ook belangrijk dat leerlingen leren selectief te luisteren. Het is niet noodzakelijk om alles te begrijpen. Wat er begrepen en onthouden moet worden hangt af van het doel en de verwachtingen.

Kort samengevat leert het artikel ons dat expliciete instructie en strategisch oefenen essentieel zijn om luistervaardigheid te verbeteren, zowel binnen als buiten de taallessen.

Zo bouw je een luisteractiviteit op

Het artikel komt met een duidelijk stappenplan voor de opbouw van een goede luisteractiviteit. Ik vat even de stappen samen.

1. Kies een geschikt geluidsfragment

Gebruik authentieke en interessante fragmenten (bv. Archief voor Onderwijs, podcasts, YouTube, ...). Variatie is belangrijk en eventuele ruis kan een goede oefening zijn voor het dagelijkse leven. kortere fragmenten zijn vaak uitdagender omwille van een hogere informatiedichtheid.

2. Geef interessante vragen vooraf

Geef een duidelijk doel en activeer voorkennis over het thema. Dit verhoogt het luisterbegrip en de motivatie, vooral bij anderstalige leerlingen.

3. Bespreek in duo na de eerste ronde

Laat leerlingen in duo's antwoorden bespreken en beargumenteren. Laat leerlingen bij een tweede luisterronde focussen op onbeantwoorde vragen en laat hen hun notities eventueel verbeteren.

4. Bespreek klassikaal na de tweede ronde

Werk samen naar correcte antwoorden. Gebruik indien nodig een transcript en wijs op luisterstrategieën zoals het herkennen van ankerpunten.

5. Houd een nabespreking

Reflecteer op strategieën, nieuwe woordenschat en de betrouwbaarheid van het fragment. Stimuleer kritisch denken en houd eventueel een debat over het onderwerp.

Mijn visie

Het is al even gelden, maar toch herinner ik me mijn eigen schooltijd alsof het gisteren was. Bij die herinneringen horen uiteraard ook de luistertests. Als we zo'n test kregen begon ik er altijd met goede moed aan. ik heb namelijk een heel goed geheugen, en begrijpend lezen ging me ook goed af. Logischerwijs zou luisteren dan ook moeten lukken. Dacht ik. 

helaas was het niet altijd zo gemakkelijk als het leek. Al was ik ervan overtuigd dat ik bijna alle vragen foutloos had ingevuld, bleken er toch vaak strikvragen tussen te zitten waar ik dan met mijn twee voeten was ingetrapt. Conclusie: Luisteroefeningen zijn vaak moeilijker dan ik dacht. 

Dit artikel stelt me gerust. Oef! Het lag niet aan mij. Luisteren is gewoon moeilijk. Daarom ben ik blij dat ik het artikel gelezen heb, en dankbaar voor de vijf tips voor een goeie luisteroefening. Ik ga er in de toekomst zeker nog gebruik van maken wanneer er een luisterles op de planning staat!

Nieuwsgierig geworden naar het volledige artikel? Dan kan je het hier lezen.

Bron

Beerens, N. (2024, 22 mei). “Luisteren moet je leren”: 5 fases van een slimme luisteropdracht. Klasse. https://www.klasse.be/715400/luisteren-moet-je-leren-5-fases-van-een-slimme-luisteropdracht/