Schateiland - een klassieker

Aan de aarzelende koper

Als zeemansverhalen op zeemansmuziek,

Storm en gevaren, hitte en kou,

Als eilanden, scheepshouwers, zeil en giek,

Woeste piraten en schatten van goud,

Als die oude romantiek, verweven

Tot één klassieke avonturenroman,

Zoals die mij boeide tijdens mijn leven,

De jeugd van vandaag ook nog boeien kan:

- Zo zij het, en tast toe! Maar zo niet,

Als de vlijtige jeugd niet langer wil lezen,

- En zijn oude voorkeuren achter zich liet - 

Uit Ballantyne, Kingston, en schrijvers als dezen,

Of Cooper, de man van de woorden en kunsten:

Opnieuw, zo zij het! En mogen dan mijn

Piraten en ik op dezelfde plek rusten

Waar zij met hun schatten begraven zijn!

                                    

                                        (Stevenson, 1883/2004)

 (Daiches, 2024)

 Robert Louis Stevenson (1850-1894) leidde als reactie op het puriteinse bourgeoismilieu van zijn ouders een wild bohémien-leven aan de universiteit van Edinburgh. na zijn afstuderen richtte hij zich volledig op het schrijven. In 1883 brak hij door met Treasure island

Een klassieker

Wie denkt aan een avonturenroman, denkt meteen aan klassieke titels als 'Twintigduizend mijlen onder zee' en  'Robinson Crusoe'; maar ook 'Treasure Island' is zo'n titel die meteen bij je opkomt als je aan het genre denkt. 

Deze klassieker is zo'n honderd jaar ouder dan ikzelf, en gaat dus al een hele tijd mee. Ik kan me herinneren ooit, lang geleden, bij mijn grootouders een film gezien te hebben met deze titel. Met een beetje heimwee naar die 'goede oude tijd' en ook naar mijn grootouders besloot ik het boek te lezen. Een mens moet zijn klassiekers toch kennen?

(Disney+ - Stream Unlimited Movies And TV Series, z.d.)

(Een snelle zoekopdracht op mijn account van Disney+ leert me dat ik de film via de streamingdienst kan bekijken. Ik weet hoe ik vanavond mijn weekend ga inzetten!)

Over schatten en piraten

De ouders van Jim hebben een herberg. Wanneer er op een dag een mysterieus figuur binnenwandelt verandert hun hele leven. 'De kapitein', zoals de mysterieuze man zichzelf laat noemen, is een nors figuur, en het vaste cliënteel van de herberg deinst voor hem terug. Wanneer de man sterft door de liters rum die hij dagelijks naar binnen giet, komt een geheime schatkaart in handen van Jim. Er word een schip klaargemaakt en een bemanning bij elkaar gezocht om op zoek te gaan naar de schat. 

"Vijftien man op een dodemanskist-

Jo-ho-ho en een grote fles rum!

Drank en duivel en dood voor je't wist-

Jo-ho-ho en een grote fles rum!"

Helaas blijkt een groot deel van de bemanning uit piraten te bestaan, en hoe dichter ze bij het eiland komen, hoe grimmiger de sfeer op het schip wordt.

Komt het tot een bloederige schermutseling? Slagen Jim en zijn vrienden erin de schat te vinden? Je komt het allemaal te weten als je dit fantastische boek leest! (Sorry, geen spoilers vandaag.)

Barbecue

Het boek zit vol heerlijke personages, maar de rol die het meest tot de verbeelding spreekt is die van Long John Silver, de eenbenige scheepskok, die door de piraten Barbecue genoemd wordt. Elke zin die hij zegt wordt afgesloten met "... en daar kun je op varen." De man is een echte piraat in hart en nieren. Hij is een tweezak en er kleven liters bloed aan zijn handen, maar toch kan je op de ene of andere manier niet anders dan sympathie voor hem voelen. Door de beschrijving van de man in het boek zie je hem zo voor je ogen opdoemen. Om het plaatje compleet te maken heeft hij een papegaai.

'Pak hem bij zijn lurven" en ander piratenjargon

Het is een oud boek, dus de taal is navenant. En aangezien het verhaal over piraten gaat, kan je wel raden dat er geen chique spreektaal aan te pas komt. Woorden als gieken, zalingen, loeven, boegspriet en Spaanse realen moest ik toch ook even opzoeken voor ik verder kon lezen.

"Plig is plig baksmaten!"

Avonturenroman

Wanneer je met leerlingen aan de slag wil gaan met de 'avonturenroman' als literair genre, is dit boek een perfect voorbeeld. 

• Het hoofdpersonage (Jim) is moedig en vastberaden. Hij neemt risico's en gaat uitdagingen aan.
• De missie is het vinden van de schat. Jim komt op op een mysterieuze plaats terecht, namelijk Schateiland.
• Het boek staat bol van spanning en actie. Gevechten, ontsnappingen, achtervolgingen, ... Ze komen allemaal aan bod.
• Schateiland is een onbekende, afgelegen en exotische locatie.
• De antagonist, Long John Silver, is een piraat en slechterik van de zuiverste soort. 
• Jim wordt zwaar op de proef gesteld. Hij vecht met de muiters en ontsnapt maar nipt aan de dood.
• De verhaallijn is hier ook sterk rechtlijnig. He boek begint met Jim die de schatkaart vindt, de tocht naar Schateiland, het gevecht om de schat en het schip, en tot slot de behouden thuiskomst van de helden. 
• Jim keert terug naar huis, met een hoop nieuwe ervaringen en nieuwe vrienden. 

Eind goed al goed